Plantun de Prouvènço

Pèr coumpara dos planto d'encò nostre

Prunus brigantina & Herniaria hirsuta

fotò
fotò
Afatoulié

Prunus brigantina

Rosaceae

Àutri noum : Afatounié, Afatourié, Afàtou.

Nom en français : Prunier de Briançon.

Descripcioun :
L'afatoulié se recounèis l'estiéu à si afàtous (abrignoun, afatoun) verd pièi jaune. Flouris au printèms emé de pichòti flour blanco d'ounte sorton de lònguis estamino. Li fueio, que sèmblon à li de l'ambricoutié vènon bèn à l'après.

Usanço :
Se fai de counfituro emé lis afàtous (emé proun de sucre !), e d'òli de marmoto emé lis amandoun (meseioun). Fau aperaqui 10 000 amandoun pèr n'en faire un litre. J.-R. Fortoul, op.cit., ramento que lis afàtous èron descalagna dóu tèms di lòngui vihado. L'òli èi bon pèr la cousino e pèr sougna li macaduro e lou mau d'os. Se metié un tros de pan dins la sartan pèr leva la forto óudour de l'òli : "Lou pan surbiò lou gros dal fouort de l'óli, l'amarun". Lou darrié moulin s'arestè de vira en 1923 à Suzo (CN).

Port : Aubre
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Prunus
Famiho : Rosaceae


Ordre : Rosales

Coulour de la flour : Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms

Sòu : Ca
Autour basso e auto : Pancaro entresigna
Aparado : Noun

Liò : Sebisso - Prado
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Pancaro entresigna
Ref. sc. : Prunus brigantina Vill., 1786

fotò
fotò
Erbo-de-matriço

Herniaria hirsuta

Caryophyllaceae Illecebraceae

Àutri noum : Erbo-de-maire, Blanqueto.

Noms en français : Herniaire hirsute, Herbe-du-Turc.

Descripcioun :
L'erbo-de-maire es uno planto proun bourrihudo que rebalo au sòu dins li relarg secarous. Fai de flour verdo mistoulino. En Prouvènço trachis la subsp. hirsuta qu'a de péu en crouchet sus lou calice. Coumpara emé la turqueto-blanquinouso que ié sèmblo proun, mai qu'es uno planto renadivo.

Usanço :
D'après F. Mistral, èro emplegado contro l'isterìo (TdF). Ramentèn que se cresié qu'èro une malautié de femo en raport emé la matriço ("uterus > hystérie"), d'aqui que vèn si noum.

Port : Erbo
Taio : 5 à 20 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an

Gènre : Herniaria
Famiho : Caryophyllaceae
Famiho classico : Illecebraceae

Ordre : Caryophyllales

Coulour de la flour : Verdo
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 1 à 2 mm
Flourido : Printèms - Estiéu

Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1700 m
Aparado : Noun
Mars à juliet

Liò : Tepiero seco - Champ - Colo - Camin
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Paleoutemperado
Ref. sc. : Herniaria hirsuta L., 1753

Partisoun en Prouvènço : CCC à C : mai o mens coumuno ; R à RRR : pulèu o forço raro ; "ges" dins aquéu relarg.
fotò Rose Plano Auto Basso Safrouso Preaupenco Marino Aup
R
C
C
C
C
C
C
R

Prunus brigantina & Herniaria hirsuta

ges
ges
ges
ges
ges
RR
C
CC

Coumpara Afatoulié emé uno autro planto

fotò

Coumpara Erbo-de-matriço emé uno autro planto

fotò